در روز نهم ربیع الاول چه رخ داده است. عبارتی مرحوم علامه مجلسی جلد 31 بحار الانوار در این باره دارد که ترجمه آن را می آورم.

علامه مجلسی می فرماید: این سخن که کشته شدن خلیفه دوم در ماه ذی حجه است میان فقیهان امامیه مشهور است. ابراهیم بن علی کفعمی رحمه اللّه در کتاب الجنّة الواقیة درضمن اعمال ماه ربیع الأول می گوید: جمهور شیعیان خیال می کنند که این روز کشته شدن عمر است اما این گمان درست نیست و مرحوم ابن ادریس در سرائر می گوید کسی که خیال می کند عمر در نهم ربیع کشته شده است به اجماع تمام مورخان و شرح حال نویسان به خطا رفته است. شیخ مفید نیز در کتاب تواریخ خود همین را می گوید. به نظر وی عمر روز دوشنبه چهار روز مانده به آخر ذی حجه در سال 23 هجری مرد و کسانی چون صاحب الغره و صاحب المعجم و صاحب الطبقات و صاحب کتاب مسار الشیعه و ابن طاووس همین نظر را دارند و اصلا میان شیعه و سنی بر این مطلب که مرگ عمر در ذی حجه بوده است اجماع دارند. اما مشهور میان شیعیان در زمان ما این است که مرگ عمر روز نهم ربیع الاول بوده است. مستند آنان در این ادعا روایتی است که ابن طاووس در زوائد الفوائد و شیخ حسن بن سلیمان در المحتضر نقل کرده اند که نشان می دهد روز مرگ عمر نهم ربیع بوده است. سید پس از نقل این روایت می گوید در کتاب هایی که به آن مراجعه کردیم چندین روایت دیدم که با این روایت که مرگ عمر را نهم ربیع می داند هم خوانی دارد و ما به آن روایات اعتماد داریم.

سید ابن طاووس در کتاب اقبال با اشاره به روز نهم ربیع می گوید درباره این روز روایتی بلند مرتبه دیده ام. اما در کتاب هایی که تاکنون مراجعه کردم روایتی را در تایید آن روایتی که ما از ابن بابویه در مورد این روز نقل کردیم نیافتم. البته می توان روایت ابن بابویه هم که اشاره دارد به این که قتل عمر نهم ربیع بوده است توجیه کرد و مثلا گفت که منظور این است که دلیلی که قاتل را به مصمم بر قتل عمر کرد در نهم ربیع محقق شد و یا قاتل در مثل چنین روزی از شهر خویش به سمت مدینه حرکت کرد و یا در مثل چنین روزی قاتل به مدینه رسید و بنا بر این مجازا به این روز روز قتل عمر گفته شده است.

علامه مجلسی: از این عبارت برمی آید که روایتی را صدوق به این مضمون نقل کرده است و از متن پیشین هم بر می آمد که چندین روایت دال بر این که قتل عمر نهم ربیع بوده است وجود دارد. بنابراین این که ابن ادریس و دیگران وقوع قتل را در این روز بعید شمرده اند درست نیست. زیرا وجود این روایات به علاوه بر شهرتی که میان بیشتر شیعیان در گذشته و حال بر این مطلب بوده است دست کمی از گفته مورخان سنی مذهب ندارد و چه بسا آنان چنان گفتند تا امر بر شیعه مشتبه شود. شاید این سوال پیش آید که چگونه ممکن است اشتباه پیش آید ان هم در مورد چنین موضوع مهمی. این سوال چندان جدی به نظر نمی رسد زیرا ما از این گونه اختلافات در موارد مهم تری نیز داشته این مثل وفات پیامبر خدا که با این که مهم تر است اما در آن اختلاف است

فرمایش علامه حلی به اختصار همین بود که تقدیم شد اما آن چه ایشان به عنوان سندی برای وقوع قتل عمر در نهم ربیع ذکر می کنند چندان قطعی به نظر نمی رسد. آن چه اکنون در دست ما است تنها یک روایت است و این شهرتی هم که در میان شیعیان است نمی تواند مستندی باشد و بتوان بر اساس آن حکمی صادر کرد. ولی در مقابل اجماع بر این است که وقوع این قتل در همان ماه ذی حجه بوده است. و چه بسا همین نظر هم درست باشد.